အစြန္းမေရာက္တဲ့ လမ္းရွစ္သြယ္

ျမန္မာလိုေမြးေန႔ျဖစ္တဲ့ ျပာသိုလျပည့္ေန႔နဲ႔ ဇန္နဝါရီလ ၁၉ ရက္ေန႔မွာက်ေရာက္ခဲ့တဲ့ က်မရဲ႕ ၆၁ ႏွစ္ေမြးေန႔အတြက္ အမ်ားျပည္သူ မ်က္ေစ့ေနာက္ေလာက္ေအာင္ facebook ကတဆင့္ ေမြးေန႔ဆုမြန္ေကာင္း ေတာင္း ေမတၱာပို႔သၾကတဲ့ မိတ္ေဆြေတြ၊ သူငယ္ခ်င္းေတြ၊ လုပ္ေဖၚကိုင္ဘက္ေတြ၊ သားသမီးေတြ၊ တူတူမေတြ၊ ေျမးေလးေတြအားလံုးကို ဖြားလံုး ကေက်းဇူးအထူးတင္ရွိပါတယ္။ အားလံုးကို ေက်းဇူးတုန္႔ျပန္တဲ့အေနနဲ႔ ဗုဒၶရဲ႕ အဖိုးမျဖတ္ႏိုင္တဲ့ တရားေတာ္ေတြထဲက လက္ေတြ႔က်င့္သံုးသင့္ က်င့္သံုးအပ္တဲ့ အက်င့္တရားေတြ ကို ျပန္လည္မွ်ေဝေပးပါရေစ။ (ကိုယ္တိုင္လည္းအျပည့္အဝမက်င့္သံုးႏိုင္ေသးတာကို ဝန္ခံရင္း...)

၁၉၉၇-၉၈ ပညာသင္ႏွစ္မွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ နယူးဂ်ာစီျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ Rutgers တကၠသိုလ္မွာ က်မ Fellowship ဘြဲ႔လြန္သင္တန္းတက္ေနစဥ္၊ နယူးဂ်ာစီ ျမန္မာ ဘုန္ေတာ္ႀကီးေက်ာင္းကို ခ်မ္းေျမ့ဆရာေတာ္ဘုရားၾကြလာတာနဲ႔ ဖူးေမွ်ာ္ခြင့္ ရခဲ့ဘူးပါတယ္။ အဲဒီေက်ာင္းမွာ ခ်မ္းေျမ့ဆရာေတာ္ တိုက္ေကၽြးလိုက္တဲ့ တရားေရေအး က က်မအတြက္ တသက္စာေရငတ္ေျပေစ ခဲ့ရံုမက နီးစပ္ရာကို အလ်ဥ္းသင့္ တိုင္း ျပန္လည္မွ်ေဝႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။  ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဆိုတာ ရတနာ သံုးပါးဆည္းကပ္ရံုနဲ႔ မလံုေလာက္ဘဲ ေန႔စဥ္လူေနမႈဘဝမွာ မဂၢင္ ၈ ပါးဆိုတဲ့ အလယ္အလတ္ လမ္းစဥ္ကို လက္ေတြ႔က်င့္သံုး Practice လုပ္မွသာ အႏွစ္သာရရွိတဲ့ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္မႈျဖစ္တယ္ လို႔ ဆရာေတာ္က မိန္႔ပါတယ္။

အဲဒီႏွစ္ပိုင္းအတြင္း နယူးဂ်ာစီဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းက  ျပကၡဒိန္ျဖန္႔ေ၀ရာမွာ မဂၢင္ ၈ ပါး အနက္ ကို က်မလို လူၿပိန္းေတြနားလည္ေအာင္ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ၂ ဘာသာတြဲ ၿပီး ေဖၚျပခဲ့ဘူးပါတယ္။ က်မရဲ႕ မိတ္ေဆြေတြ သိရွိနားလည္းၿပီးသားျဖစ္မယ္လို႔ ယူဆေပမဲ့ မသိေသးတဲ့ သားသမီးေတြနဲ႔ မိရိုးဖလာဗုဒၶဘာသာရယ္လို႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ လူငယ္ ေတြအတြက္ အားလံုးမဟုတ္ေတာင္ သံုးပံုတပံု ေလာက္ နားလည္ေစရန္ ရည္ရြယ္ပါတယ္။

ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔၏ အဓိကက်င့္စဥ္ - အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္

The basic practice of Buddhism – The Middle Way

သီလ (Morality)

၁။ သမၼာဝါစာ (Right Speech) - မွန္စြာေျပာဆိုျခင္း

သူတပါးအက်ိဳးစီးပြားပ်က္ေအာင္ မဟုတ္မမွန္ေျပာဆိုျခင္း၊

မိတ္ေဆြအခ်င္းခ်င္း အခင္အမင္ပ်က္ေအာင္ ေျပာဆိုျခင္း၊

ၾကမ္းတမ္း ရိုင္းပ်ေသာစကားကိုေျပာဆိုျခင္း၊

အက်ိဳးမရွိ ေရာက္တတ္ရာရာစကားကို ေျပာဆိုျခင္းတို႔မျပဳဘဲ

ဟုတ္မွန္၍ နားဝင္ခ်ိဳေသာ သူတပါးနားခံသာေသာ စကားတို႔ကိုေျပာဆိုျခင္းသည္ သမၼာဝါစာ ျဖစ္ပါသည္။

(Right Speech: Refraining from telling lies, refraining from slandering, refraining from using harsh language and refraining from frivolous talks or useless chatting, speak true and useful things, and use pleasant words. It is the Right Speech!)

၂။ သမၼာကမၼ ႏၱ (Right Deed/Action) - မွန္စြာျပဳမူျခင္း

သက္ရွိသတၱဝါတို႔၏ အသက္ကို သတ္ျဖတ္ျခင္း၊

သူတပါး၏ ပစၥည္းဥစၥာကို ခိုးယူျခင္း၊ လုယက္ျခင္း၊

မိမိ၏ ဇနီးမယား လင္ေယာက်္ားအေပၚ သစၥာပ်က္ျခင္းတို႔ကို

မျပဳလုပ္ဘဲ ေရွာင္က်ဥ္ျခင္းသည္ သမၼာကမၼ ႏၱျဖစ္သည္။

အလွဴေပးျခင္း သီလေဆာက္တည္ျခင္း

တရားဘာဝနာအားထုတ္ျခင္းတို႔သည္လည္း သမၼာကမၼ ႏၱျဖစ္သည္။

(Right Deed: Refraining from killing, stealing and adultery, helping people in good causes, keeping morality, giving charity, and practicing meditation: such practices are called the Right Deed!)

၃။ သမၼာအာဇီဝ (Right Livelihood) - မွန္စြာအသက္ေမြးျခင္း

သူ႔အသက္သတ္ျခင္းစေသာ ကာယဒုစရိုက္

လိမ္ညာေျပာျခင္းစေသာ ဝစီဒုစရိုက္တို႔ကိုမျပဳလုပ္ဘဲ

သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေသာ အလုပ္အကိုင္ျဖင့္စီးပြားရွာ၍

အသက္ေမြးျခင္းသည္ သမၼအာဇီဝျဖစ္သည္။

လက္နက္၊ အဆိပ္၊ လူ၊ အရက္ေသစာတို႔ကို ေရာင္း၍

စီးပြားရွာျခင္း၊ အသားအတြက္ တိရစာၦန္ေမြးျမဴျခင္းတို႔သည္ မိ စၦာဇီဝျဖစ္သည္။

(Right Livelihood: Right Livelihood is to make one’s living in an honest way avoiding evil deeds and speeches, and refraining from dealing in armaments, animals for slaughter, slaves, intoxicating drinks, drugs and poisons.)

 

သမာဓိ (Concentration)

၄။ သမၼာ၀ါယာမ (Right Effort) – မွန္စြာအားထုတ္ျခင္း

မျဖစ္ေသးသည့္ မေကာင္းေသာ အေတြးအႀကံကို မျဖစ္ေစရန္

ျဖစ္ေနသည့္ မေကာင္းေသာ အေတြးအႀကံကိုပယ္ဖ်က္ရန္

မျဖစ္ေသးသည့္ ေကာင္းေသာ အေတြးအႀကံကို ျဖစ္ေစရန္

ျဖစ္ေနသည့္ ေကာင္းေသာ အေတြးအႀကံကို တိုးပြားရန္

အားထုတ္ျခင္းတို႔သည္ သမၼာ၀ါယာမ ျဖစ္ပါသည္။

(Right Effort: Preventing unwholesome thoughts which have not yet occurred, removing unwholesome thoughts which have already arisen, thinking wholesome thoughts which have not yet occurred and developing wholesome thoughts which have already arisen; these are the modes of Right Effort.) 

၅။ သမၼာသတိ (Right Mindfulness) – မွန္စြာသတိရွိျခင္း

ရုပ္၊ ေဝဒနာ၊ သညာ၊ သခၤါရ၊ ဝိဉာဏ္ျဖစ္ေစေသာ

သေဘာတရားအစု ငါးခုတို႔ျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားသည့္

မိမိခႏၶာကိုယ္ကို ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ စေသာ

ကိေလသာတရားတို႔ မပူးသတ္ရေအာင္

သတိကပ္၍ ရွႈမွတ္ျခင္းသည္ သမၼာသတိျဖစ္သည္။

(Right Mindfulness: Dwelling on contemplating the material quality of the body, feeling, perception, mental objects and consciousness to remove covetousness and grief, and to develop insight knowledge is called the Right Mindfulness.)

၆။ သမၼာသမာဓိ (Right Concentration) - မွန္စြာစူးစိုက္ျခင္း

တရားဘာဝနာအားထုတ္သည့္အခါ ရရွိလာမည့္

ပဌမအဆင့္ျဖစ္ေသာဈာန္၊ ဒုတိယအဆင့္ျဖစ္ေသာဈာန္၊

တတိယအဆင့္ျဖစ္ေသာဈာန္၊ စတုတၳအဆင့္ျဖစ္ေသာဈာန္တို႔ႏွင့္

အတူျဖစ္သည့္ စူးစိုက္တည္တံ့မွဳသည္ သမာဓိျဖစ္သည္။

(Right Concentration: By practicing meditation, experiencing the first, second, third and fourth state of Janic is called the Right Concentration.)

 ပညာ (Wisdom)

 ၇။ သမၼာသကၤပၸ (Right Thought) မွန္စြာႀကံစည္ျခင္း

ကာမဂုဏ္ အာရံုခံစားမႈအတြက္ ႀကံစည္ေတြးေတာျခင္း၊

သူတပါး ပ်က္စီးရာပ်က္စီးေၾကာင္းကို ႀကံစည္ေတြးေတာျခင္း၊

သူတပါးကိုႏွိပ္စက္ရန္ ႀကံစည္ေတြးေတာျခင္းတို႔မျပဳဘဲ

အလွဴေပးျခင္း သီလေဆာက္တည္ျခင္း၊ တရားဘာဝနာပြားမ်ားျခင္းစသည့္

ေကာင္းမႈျပဳရန္ ႀကံစည္ေတြးေတာျခင္းသည္ သမၼာသကၤပၸျဖစ္ပါသည္။

(Right Thought: Thoughts on freedom from sensuous desires, thoughts on freedom from desire for destroying, thoughts of wishing well to others, thoughts on non-cruelty, on giving protection with compassion and all thoughts of good deeds such as keeping morality, giving charity and practicing meditation; the modes of thoughts are known as Right Thought.)

၈။ သမၼာဒိ႒ိ (Right Understanding)- မွန္စြာသိနားလည္ျခင္း

ဆင္းရဲျခင္းအမွန္တရား၊ ဆင္းရဲျဖစ္ေၾကာင္းအမွန္တရား၊

ဆင္းရဲၿငိမ္းမႈအမွန္တရား၊ ဆင္းရဲၿငိမ္းရာသို႔ေရာက္ေၾကာင္း

အက်င့္အမွန္တရားဟု ဆိုအပ္ေသာ သစၥာေလးပါးကို မိမိဉာဏ္ျဖင့္ နားလည္သေဘာေပါက္ျခင္းသည္

သမၼာဒိ႒ိျဖစ္ပါသည္။

(Right Understanding: Knowing the truth of suffering, knowing the truth of the cause of suffering, knowing the truth of cessation of suffering and knowing the truth of the way leading to the cessation of suffering; such knowledge is called the Right Understanding. In short, knowing the four truths as they really are is the path of Right Understanding.)

Four ways of victory (ေအာင္ျခင္း ေလးျဖာ)

Conquer anger by loving-kindness.

Conquer evil with good.

Conquer the stingy by giving.

Conquer the liar by truth.

၁။ မလိုမုန္းထား ေဒါမာန္ပြားသူကို အမ်က္မထား ေမတၱာပြားျခင္းျဖင့္ ေအာင္ႏိုင္ရာ၏။

၂။ မေတာ္မမွန္ အလိမ္ၪာဏ္မ်ားသူကို ေျဖာင့္မတ္မွန္ကန္ ဆက္ဆံျခင္းျဖင့္ ေအာင္ႏိုင္ရာ၏။

၃။ ႏွေျမာဝန္တို မစြန္႔ႀကဲလိုသူကို ေပးကမ္းလွဴဒါန္းျခင္းျဖင့္ေအာင္ႏိုင္ရာ၏။

၄။ လိမ္ညာေျပာဆို ထိုပုဂၢိဳလ္ကို အမွန္ေျပာျခင္း ဆက္ဆံျခင္းျဖင့္ေအာင္ႏိုင္ရာ၏။